Türkiye'de Hemşirelik Tarihi

TÜRKİYE'DE HEMŞİRELİK VE HEMŞİRELİK TARİHİ

Hemşirelik: Ailenin ve toplumun sağlığını ve esenliğini korumak geliştirmek ve hasta olduğunda iyileştirmek amacına yönelik hemşirelik hizmetlerinin planlanması, örgütlenmesi, uygulanması, değerlendirilmesi ve hizmetleri yerine getirecek kişilerin eğitiminden sorumlu bilim ve sanattan oluşan bir sağlık disiplinidir.

A. Cumhuriyet Öncesi Dönem:
1854-1856 yıllarında Florance Nightingale'nin İstanbul’da dikkati çeken çalışmalarından sonra II. Abdulhamit zamanında Osmanlı ordusunun yaralılarına bakmak üzere Almanya’dan 11 rahibe hemşire getirilmiştir. Besim Ömer Paşa tıp mesleğinin gelişiminde etkili bir hekim olmakla birlikte hemşirelik mesleğinin gelişimi içinde etkin çaba harcamıştır. 1911 yılında İstanbul'da en tanınmış ailelere mensup hanımefendileri "Gönüllü Hastabakıcılık Kursuna" çağırmış ve derslerini de kendisi vermiştir.


Bursa ve İstanbul’da kurslar açılmış ilk defa (1912) Müslüman Türk kadınları hasta bakımına katılmışlardır. Münire İsmail, Kerime Salahor, Safıye Hüseyin v.b



1913 - 1944 Besim Ömer Paşa kadınlara beşer aylık hasta bakıcılık kursu açmış eğitilen kadınlar I. Dünya Savaşında hastanelerimizde çalışmışlardır. 1920 de Amerikalılar İstanbul’da Amerikan Hastanesi açmış ve yanına hastabakıcı dershanesi kurmuştur.



B) Cumhuriyet Sonrası Dönem:


1925 yılında "Kızılay Hastabakıcı Okulu" açılmıştır. Başlangıçta eğitim süresi 2,5 yıl ve öğrenci olarak okur - yazar, iyi ahlaklı ve sağlıklı kız öğrenciler kabul edilmiştir.


1958'de Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü uzmanları ile birlikte hazırlanan ortaokula dayalı dört yıllık ebelik ve hemşirelik deneme programı başlatılmıştır. 1960 yılında var olan 9 hemşire okulu 1961’de Sağlık Koleji olarak adlandırılmıştır.


İlk Yüksekokul 1955 yılında Ege Üniversitesinde açılmış olup bunu 1961'de Florance Nightingale ve Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu izlemiştir. 1985'de Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hemşirelik Yüksekokulu açılmıştır.



1985'de Sağlık Kolejleri kapatılarak Sağlık Meslek Yüksekokulları ve ön lisans programları başlamıştır. 1992 yılında Hemşirelik eğitiminin liseye temellendirilmesi gündeme gelmiş Sağlık Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurumu arasında yapılan protokolle Sağlık Meslek Liselerinin aşamalı olarak kapatılması kararı alınmıştır. 1996 yılında Meslek Yüksekokulları 4 yıllık Lisans Eğitimi veren "Sağlık Yüksekokullarına" dönüştürülmüştür.